Raforkueftirlitinu barst þann 2. september 2025 kerfisáætlun Landsnets fyrir tímabilið 2025 -2034 til formlegrar meðferðar. Samkvæmt 2. mgr. 9. gr. b. raforkulaga nr. 65/2003 hefur Raforkueftirlitið það hlutverk að fara yfir og samþykkja kerfisáætlun Landsnets með hliðsjón af markmiðum um öryggi, skilvirkni, áreiðanleika afhendingar, hagkvæmni, gæði raforku og stefnu stjórnvalda um lagningu strengja.

Raforkueftirlitið skal við yfirferð kerfisáætlunar hafa samráð við alla núverandi og væntanlega viðskiptavini flutningsfyrirtækisins sbr. 2. mgr. 8. gr. raforkulaga í opnu og gagnsæju samráðsferli.

Af þessu tilefni vill Raforkueftirlitið bjóða viðskiptavinum Landsnets og væntanlegum viðskiptavinum fyrirtækisins að koma á framfæri umsögnum vegna kerfisáætlunar 2025-2034.

Þeir aðilar sem telja sig vera væntanlega viðskiptavini flutningsfyrirtækisins skulu rökstyðja það sérstaklega. Raforkueftirlitið metur hvort aðili hafi sýnt fram á með fullnægjandi hætti að hann geti talist væntanlegur viðskiptavinur flutningsfyrirtækisins.

Raforkueftirlitið hefur sent auglýsingu í Lögbirtingablaðið og er frestur til þess að koma á framfæri athugasemdum vegna kerfisáætlunar Landsnets 2025-2034 er fjórar vikur frá birtingu auglýsingar í Lögbirtingablaði sbr. 3. mgr. 4. gr. reglugerðar nr. 870/2016 um kerfisáætlun fyrir uppbyggingu flutningskerfis raforku. Eftir þann tíma mun Raforkueftirlitið birta þær umsagnir sem eftirlitinu berast vegna málsins á heimasíðu Raforkueftirlitsins. Þá verður Landsneti boðið að koma á framfæri athugasemdum vegna framkominna umsagna.

Hægt að nálgast kerfisáætlunina hér.

Kerfisáætlun 2025-2034

Raforkueftirlitið hefur lokið uppgjöri tekjumarka dreifiveitna fyrir árið 2024. Tekjumörk setja sérleyfisfyrirtækjum í flutningi og dreifingu raforku mörk varðandi leyfðar tekjur og útgjöld.

Raforkueftirlitið vekur athygli á að á árinu 2024 dugðu tekjur flestra dreifiveitna ekki til þess að standa undir öllum kostnaði.

Við árslok 2024 var staða uppsafnaðra tekna dreifiveitna eftirfarandi:

Vanteknar um -15%, bæði í þéttbýli og dreifbýli, fyrir Orkubú Vestfjarða

Vanteknar um -15%, bæði í þéttbýli og dreifbýli, fyrir RARIK

Vanteknar tekjur þýðir að dreifiveiturnar nýttu ekki þær heimiluðu tekjur sem Raforkueftirlitið ákvarðaði fyrir þær til að tryggja nægar fjárfestingar, rekstraröryggi og aðra þjónustu.

Rafmagn er flutt frá virkjunum af flutningsfyrirtækinu og síðan dreift áfram á hverju svæði af dreifiveitum. Flutningsfyrirtæki og dreifiveitur hafa sérleyfi á sinni starfsemi og eru tekjur þeirra því ákvarðaðar af Raforkueftirlitinu.

Hagræðingarhvötum fyrir flutningsfyrirtæki og dreifiveitur er náð fram með því að Raforkueftirlitið ákvarðar leyfð útgjöld annars vegar og samþykkir hins vegar gjaldskrárbreytingar. Leyfðu útgjöldin kallast tekjumörk og þau eru sett á fimm ára fresti og uppfærð þess á milli, m.a. með tilliti til verðbólgu. Fimm ára tímabil kallast setning tekjumarka og árleg uppfærsla þeirra kallast uppgjör tekjumarka. Ef fyrirtækin hagræða í rekstri sínum þá eykst hagnaður þeirra á tímabilinu en hámark tekna á næsta tímabili lækkar einnig til samræmis.

Núverandi tímabil eru árin 2021 til 2025 en setning tekjumarka fyrir tímabilið 2026 – 2030 fer fram nú í haust. Ákvörðun um hagræðingarkröfu er tekin á fimm ára fresti við upphaf hvers setningartímabils og stendur nú yfir skilvirknisgreining sem notuð verður við mat á hagræðingarkröfu í rekstri fyrirtækjanna. Bókhald vegna tekjumarka fylgir raforkulögum en er þó að miklu leyti hliðstætt ársreikningum sérleyfisfyrirtækjanna.

Finna má nánari upplýsingar um uppgjör flutningsfyrirtækisins hér: Tekjumörk — Orkustofnun

Raforkueftirlitið hefur birt tekjumörk dreifiveitna fyrir árið 2024

Bætt staða raforkuöryggis á þriðja ársfjórðungi 2025 og 2026 

Fyrstu raforkuvísar ársins 2025 eru nú komnir út. Í raforkuvísunum kemur meðal annars fram að staða og horfur raforkuöryggis á þriðja ársfjórðungi áranna 2025 og 2026 eru betri samkvæmt nýjum upplýsingum og greiningum á orkujöfnuði, í samanburði við fyrri útgáfu Raforkuvísa birtum í nóvember 2024.  

Raforkuöryggi er metið m.a. með spá Raforkueftirlitsins um vænta eftirspurn og framboð raforku, ásamt óvissubili um þætti sem valdið geta lægri framleiðslu eða aukinni eftirspurn.  

Bætt staða raforkuöryggis þýðir að minni óvissa ríkir um að fullnægjandi framboð raforku verði til staðar fyrir afhendingu forgangsorku, til samanburðar við greiningar Raforkueftirlitsins í lok árs 2024. Staðan er þó enn viðkvæm samkvæmt lágspá ef horft er til væntrar eftirspurnar frá þriðja ársfjórðungi 2025 til loka árs 2026. Mikilvægt er  að halda áfram að greina horfur með ítarlegum og gagnsæjum hætti auk þess sem undirbúa þarf mögulegar mótvægisaðgerðir. Í þessu samhengi skiptir miklu máli að gera breytingar á raforkulögum og tryggja að Raforkueftirlitið hafi skýrar heimildir til ákvarðanatöku um raforkuöryggi sem og fullnægjandi lagaheimildir til markaðseftirlits. Virkari raforkumarkaður mun einnig stuðla að því að jafnvægi náist milli framboðs og eftirspurnar.   

Ofangreindur orkujöfnuður nær til lok 2026 þar sem ítarleg greining á væntri framleiðslu er borin saman við forgangsnotkun og skerðanlega notkun. Raforkueftirlitið hefur frá hausti 2023 safnað  upplýsingum mánaðarlega, frá öllum helstu vinnslufyrirtækjum og sölufyrirtækjum um vænta framleiðslu og sölu sem orkujöfnuðurinn byggir á.  

Í nýútgefnum raforkuvísum koma einnig fram uppfærðar upplýsingar um orkuinnihald uppistöðulóna, markaðshlutdeild fyrirtækja á smásölumarkaði raforku, ásamt markaðshlutdeild vinnslufyrirtækja í framboði á almennan markað.  

Einnig eru birtar uppfærðar upplýsingar um hversu vel sölufyrirtæki hafa tryggt orkukaup sín fram í tímann. Samkvæmt nýjustu Raforkuvísum 2025/1 eru sölufyrirtæki búin að tryggja kaup á meiri orku og lengra fram í tímann til samanburðar við síðustu útgáfu Raforkuvísa. 

Einn helsti flöskuháls í vinnu Raforkueftirlitsins við útgáfu vísanna felst í söfnun og úrvinnsla gagna. Töluverður tími og starfskraftur hefur farið í að greina og leiðrétta villur í gögnum sem berast frá raforkuvinnslufyrirtækjum. Að því sögðu er þó vert að nefna að ábyrgð á töfum hvílir ekki einungis á vinnsluaðilunum. Raforkueftirlitið hefur hafið endurskoðun á þeim gögnum sem óskað er eftir mánaðarlega, sem og aðferðum við gagnaöflun og skil. Markmið þessarar vinnu er að einfalda gagnaafhendingu til eftirlitsins og tryggja betri gæði gagna til framtíðar. 

Sjá nánar á: https://orkustofnun.is/upplysingar/talnaefni/raforka. 

Önnur útgáfa Raforkuvísa fyrir árið 2025 er nú komin út.  Þar kemur meðal annars fram að staða og horfur raforkuöryggis á fjórða ársfjórðungi 2025 og fyrsta ársfjórðungi 2026 hafa batnað samkvæmt nýjustu greiningum á orkujöfnuði, miðað við fyrri útgáfu sem birt var í apríl 2025.

Í fyrsta sinn birtir Raforkueftirlitið yfirlit yfir þróun gjaldskráa sérleyfisfyrirtækja og smásala í Raforkuvísum. Þar má sjá breytingar á dreifi- og flutningsgjöldum frá 2017 til 2025, bæði á verðlagi hvers árs og föstu verðlagi. Einnig er sýnd þróun smásöluverðs allt frá árinu 2005 til dagsins í dag. Helstu niðurstöður eru:

Smásöluverð: Lægsta skráða smásöluverð í ágúst hækkaði um 35% milli ára á verðlagi hvers árs.

Dreifigjöld: Dreifigjöld dæmigerðra heimila í ágúst, með notkun 4.500 kWh/ári , hækkuðu um 5% milli ára á verðlagi hvers árs.

Flutningsgjöld til almennra notenda: Hækkuðu um 23% á milli ára á verðlagi hvers árs.

Flutningsgjöld til stórnotenda: Hækkuðu um 27% frá fyrra ári á verðlagi hvers árs.

Birting upplýsinga um jöfnunarorkuverð hefur tekið verulegum breytingum. Jöfnunarorka, sem er hæsta heildsöluverð raforku og vísir að um markaðsjafnvægi milli framboðs og eftirspurnar, er nú sýnd í verðbilum (kr/kWh) þar sem gefið er til kynna hvenær um er að ræða niðurreglun, jafnvægi eða uppreglun í kerfinu. Nánar til tekið lýsa verðbilin mismunandi ójafnvægi í kerfinu og þar með sýnir breytt framsetning betur ástand markaðarins.

Í fyrri útgáfum var einungis  meðalverð jöfnunarorku birt, sem gaf ekki nægilega góða mynd af sveiflum sem eiga sér stað á markaðnum.

Raforkueftirlitið hefur einnig hafið endurskoðun á aðferðum við gagnaöflun og skil. Umhverfis- og orkustofnun hefur þróað nýja gagnagátt sem kemur í stað Signet Transfer, með það að markmiði að sjálfvirknivæða gagnaafhendingu. Með þessum breytingum verður unnt að einfalda verklag, tryggja meiri gæði gagna til framtíðar og stytta viðbragðstíma eftirlitsins. Sjálfvirknivæðingin mun jafnframt gera Raforkueftirlitinu kleift að framkvæma fleiri greiningar, sinna eftirlitsverkefnum og ráðast í sértækar greiningar  án þess að auka álag á eftirlitsskylda aðila með endurteknum gagnabeiðnum.

Raforkukostnaður og raforkuöryggi 2025 og 2026

Fréttir, opinberar birtingar, starfsmenn og laus störf er að finna á vef Umhverfis- og orkustofnunar.

Menu

Raforkukostnaður og raforkuöryggi 2025 og 2026

Þróun gjaldskráa raforkufyrirtækja

Jöfnunarorkuverð – ný framsetning

Sjálfvirknivæðing gagnaöflunar